Konwerter katalityczny jest ważnym elementem układu wydechowego. Jego podstawowym zadaniem jest ograniczenie ilości szkodliwych związków w spalinach. Element ten jest również w dużym stopniu odpowiedzialny za proces spalania paliwa, a tym samym osiągi oraz prawidłową pracę jednostki napędowej. Obecność konwerterów katalitycznych w układach oddechowych jest związana z przepisami dotyczącymi określonych norm czystości spalin.
Działanie katalizatora samochodowego
Z wyglądu katalizator przypomina nieco inny element układu wydechowego, czyli tłumik. Jest rodzajem blaszanej puszki, w której obecne są liczne kanały o strukturze przypominającej plaster miodu. Są one pokryte odpowiednimi pierwiastkami, na przykład platyną, palladem czy rodem. Zazwyczaj w tym celu stosuje się metale szlachetne, dlatego katalizatory bardzo często padają łupem złodziejów. Działanie związków obecnych w katalizatorze służy do zredukowania składników toksycznych, które znajdują się w spalinach. Jest to wynikiem reakcji chemicznej z gazami spalinowymi.
Katalizatory uniwersalne rozróżnia się ze względu na użyty do ich budowy materiał. Mogą to być katalizatory ceramiczne lub metalowe. W samochodach starszego typu katalizator umieszczany był pod podłogą, na rurze wydechowej. Jednak modele nowsze posiadają już katalizatory w kolektorze wydechowym. Jest to związane z koniecznością spełnienia o wiele ostrzejszych, obowiązujących norm czystości spalin. Katalizator umiejscowiony w takim miejscu szybciej się nagrzewa, przez co działa bardziej efektywnie.
Awaria katalizatora samochodowego
Najlepsze i najczęściej polecane katalizatory są stosunkowo trwałymi urządzeniami, nawet pomimo dużej różnicy temperatur i wilgoci, a także narażenia na uderzenia i inne niekorzystne warunki pracy. Są w stanie wytrzymać przebiegi sięgające 200 tys. km, jednak w niektórych katalizatorach jakość oczyszczania spalin może ulec w pewnym momencie pogorszeniu. Mniej odporne na zużycie mechaniczne są na przykład niektóre starsze modele katalizatorów ceramicznych. Zużyciu ulega w nich rdzeń ceramiczny, jeżeli instalacja gazowa nie jest wyregulowana w sposób prawidłowy. Uszkodzenie tego typu może jednak pojawić się także w samochodzie z silnikiem wyłączenie na benzynę, kiedy awarii ulega układ zapłonowy. Wówczas zamiast w cylindrze, spalanie paliwa następuje w katalizatorze. Może się on zepsuć także w przypadku zbyt szybkiego schłodzenia.
Dużo trwalsze i droższe są katalizatory metalowe, które również szybciej się nagrzewają. Dzięki temu szybciej osiągają optymalną temperaturę pracy.